İŞE İADE DAVASI

İŞE İADE DAVASI

12 Yorum / İş Hukuku / Yazan

İŞE İADE DAVASI

İŞE İADE DAVASI NEDİR?

4857 sayılı iş kanununa iş güvencesine dair değişiklikler getirilmeden önce iş sözleşmesinin işveren tarafından haksız feshi halinde işçinin yeterince korunduğu söylenemez. 4857 Sayılı İş Kanunu ve iş güvencesi sistemi hukukumuzda yürürlüğe girmesiyle birlikte işçilerin hasız fesihlere karşı daha çok korunabildiği söylenebilir. Peki iş güvencesi ve işe iade davası nedir?

Birtakım şartları taşıyan işçilerin çalışmaları esnasında geleceğe daha güvenle bakması, işimi kaybedebilir miyim? Kaygısı yaşamadan çalışmalarına devam edebilmeleri için iş güvencesi sistemi mevzuatımıza girmiştir. Bu sisteme göre iş güvencesi kapsamında çalışan işçinin iş sözleşmesi işveren tarafından geçerli bir neden olmaksızın feshedilmesi halinde işçi iş güvencesi kapsamında olduğunu ispatlayarak işe iadesini talep ettiği dava türüdür.

Bir hususu belirtmekte fayda görmekteyiz. İş güvencesine tabi olarak çalışan bir işçinin hiçbir şekilde işten çıkarılamayacağını iddia etmiyoruz. İşçinin geçerli bir sebep olmaksızın işten çıkarılması durumunda işe iade davasını açabileceğini anlatmaktayız. Yani işe iade davası hangi durumlarda açılır? Sorusunun cevabı iş güvencesine tabi çalışıp geçersiz fesihle işten çıkarılan işçilerin bu davayı açabileceğidir.

İşe iade davası ispat vasıtaları bakımından profesyonel yardım gerektiren dava türlerinden bu sebeple işten çıkarılma durumuyla karşılaşan emekçilerimizin profesyonel yardım alarak iş avukatından yardım almalarını tavsiye etmekteyiz.

İŞE İADE DAVASI ŞARTLARI NELERDİR?

Bahsettiğimiz üzere işe iade davasının açılabilmesinin ön koşulu işçinin iş güvencesine tabi olarak çalışmasıdır. Peki nedir bu iş güvencesi ve kimler iş güvencesine tabi olarak çalışmaktadır?

ŞARTLAR

İş Kanunu ve Basın İş Kanunu’na Tabi Olarak Çalışmak

İş güvencesine tabi çalışmanın ilk öncülü iş kanunu ve Basın İş Kanunu 6. Maddesinde sayılan gazeteciler işe iade davası açabilmektedir.

b. İşyerinde Otuz veya Daha Fazla İşçi Çalıştırılması

İş güvencesine tabi olmanın bir diğer şartı işyeri bakımından otuz işçi çalışıyor olmasıdır. Bu kurala göre bir işyerinde en az otuz işçi çalışıyor ise burada çalışan işçiler iş güvencesinin ilk koşulunu sağlamış olmaktadır.

İşyerinde otuz işçi çalıştırmanın konusunda önemli husus vardır. Eğer İşverenin aynı işkolunda birden fazla işyeri varsa işyerinde çalışan işçi sayısı, bu işyerlerinde çalışan toplam işçi sayısına göre belirlenir. Bir örnekle bu durumu açıklamak gerekirse;

A kişisi X firmasının Kartal ilçesinde bulunan marketinde çalışmaktadır. Çalıştığı markette toplam 15 çalışan bulunmaktadır. Aynı firmanın Maltepe ilçesinde de marketi vardır ve bu markette 20 çalışanı bulunmaktadır. Bu durumda her iki market bakımından da 30 işçi kuralı sağlanmış olmaktadır.

İşçinin En Az Altı Aylık Kıdeminin Bulunması

İş güvencesinden faydalanabilmenin bir diğer kriteri ise işçinin en az altı aylık kıdemi olmasıdır. Yani bu işyerinde altı ay veya daha uzun süreli çalışıyor olmak gerekmektedir. Burada bir hususu belirtmemiz gerekmektedir. Yer altı işlerinde çalışan işçiler bakımından kıdem kriteri aranmamaktadır. Bir diğer önemli nokta deneme süresidir. Eğer İşyerinde deneme süresine tabi olarak çalışma yapılmışsa deneme süresi de kıdemden sayılmaktadır. Yani iki ay deneme süresine tabi olarak çalıştıktan sonra dört ay daha çalışmış olan işçi altı aylık kıdem şartını sağlamaktadır. Sıklıkla müvekkiller tarafından tarafımıza işe iade davası açmak için ne kadar çalışmak gerekir ? Sorusu sorulmaktadır. Bu sorunun cevabı işçinin altı ay çalışmış olması gerekmektedir.

Belirsiz Süreli İş Akdine Sahip Olunması

İş kanunu açık bir şekilde iş güvencesine sahip olunma şartı olarak işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesini feshedilmesinden bahsedilmiştir. Maddenin tersi yorumundan belirli süreli iş sözleşmesinin varlığı halinde iş güvencesinden bahsedilemeyeceği ve işe iade davası açılamayacağını söyleyebilmekteyiz. Ancak önemli bir hususu belirtmekte fayda görmekteyiz. Uygulamada işverenler belirli süreli iş sözleşmesi imzaladıktan sonra sözleşmesinin bitmesinin ardından işçiyle tekrardan belirli süreli iş sözleşmesi akdetmektedir. Bu kanunun dolanımı anlamına gelmesinden dolayı belirli süreli sözleşmenin sonunda işçinin iş akdinin belirsiz süreliye döndüğü yorumuyla iş güvencesinden faydalanabildiğinden bahsedilebilecektir.

Belli Konumda Bulunan İşveren Vekili Olmamak

İş güvencesinden faydalanabilmenin son kriteriyse İşletmenin bütününü sevk ve idare eden işveren vekili ve yardımcıları ile işyerinin bütününü sevk ve idare eden ve işçiyi işe alma ve işten çıkarma yetkisi bulunan işveren vekillerinden olmamaktır. İşçi bu konuma sahipse işe iade davası açamaz.

İşe İade Davası Hangi Durumlarda Açılır?

Yazımızda iş güvencesine tabi olma koşulları sayılmıştır. Bu koşulların hepsine sahip olan bir işçinin işe iade davası hangi durumlarda açılır sorusu sorması durumunda cevabımız iş sözleşmesinin geçersiz sebeple sona erdirilmesi halinde işe iade davası açılır olmaktadır.

İstifa Eden İşe İade Davası Açabilir Mi ?

İşe iadenin ön koşulunun iş sözleşmesinin işveren tarafından sona erdirilmesi olduğu belirtmiştik. Buna göre iş sözleşmesini sona erdiren işçi işe iade davası açamaz.

İşe İade Davası Arabuluculuk Süreci

Hukukumuza arabuluculuk getirilmesiyle birlikte iş mahkemesine başvurulmadan evvel arabulucuya gitme zorunluluğu da getirilmiştir. Buna göre işe iade davası açılmadan önce dava şartı arabuluculuk başvurusunun yapılarak arabuluculuk faaliyetinin yerine getirilmesi gerekmektedir. Aksi takdirde dava şartı eksikliğinden dava reddedilir.

İŞE İADE DAVASI NE KADAR SÜREDE AÇILIR?

Tarafımıza işe iade ne kadar sürede açılır ya da işe geri dönüş davası ne zaman açılır şeklinde çok soru sorulmaktadır. Her iki soru da işe iade davasının yargılama sürecini ilgilendirmektedir. İşe iade davasının konusu aslında işverence yapılan feshin geçersiz olduğunun tespitidir. İş sözleşmesi feshedilen işçi, fesih bildiriminde sebep gösterilmediği veya gösterilen sebebin geçerli bir sebep olmadığı iddiası ile fesih bildiriminin tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde işe iade talebiyle, İş Mahkemeleri Kanunu hükümleri uyarınca arabulucuya başvurmak zorundadır. Arabuluculuk faaliyeti sonunda anlaşmaya varılamaması hâlinde, son tutanağın düzenlendiği tarihten itibaren, iki hafta içinde iş mahkemesinde dava açılabilir

Bir örnekle açıklamak gerekirse;

A Firmasında çalışan işçinin iş sözleşmesi 01.01.2021 tarihinde işveren tarafından fesih edilmesi halinde işçinin arabuluculuk başvurusu yapması için bir aylık süresi vardır. Bu başvurunun 20.01.2021 tarihinde yapıldığı ve son tutanağın 30.01.2021 tarihinde düzenlendiğini varsayalım. Bu durumda 30.01.2021 tarihinden itibaren iki içinde işe iade davası açılması gerekmektedir.

İŞE İADE DAVASI TAZMİNATI

İşe iade davasının belki de işçi bakımından en önemli kısmı dava sonucunda alabileceği iş güvencesi tazminatıdır. Bu dava muhtevası gereği öncelikli talep feshin geçersiz olduğunun tespitidir. İşe İade Davası Tazminatı olarak adlandırılan tazminat aslında çatı bir tazminattır. İçerisinde iki adet tazminatı barındırmaktadır. Bu tazminatlar Boşta Geçen Süre Tazminatı ve İşe Başlatmama Tazminatı şeklindedir.

Boşta Geçen Süre Tazminatı

Boşta geçen süre ücretine feshin geçersizliğiyle birlikte doğrudan hükmedilir. Boşta geçen süre ücreti hesaplama işçiye ödenen aylık ücretine yan ücretlerin (yemek, yol, ikramiye vb) eklenmesiyle elde edilecek ücret üzerinden hesaplanır. Fesih tarihinden sonraki 4 ay boyunca işçi sanki işyerinde çalışıyormuş gibi ücret, yol, yemek gibi ödemelerin kendisine yapılması gerekmektedir.

Boşta geçen süre SGK Primi bakımından da önemlidir. Zira Yargıtay kararlarına göre boşta geçen 4 aylık süre işçinin kıdeminden sayılmaktadır. Bu sebeple feshin geçersizliğine hükmedilmesi halinde geçmişe dönük olarak SGK’ya bildirim yapılmalı ve işçinin prim ödemeleri yapılmalıdır.

İşe Başlatmama Tazminatı

Mahkemenin feshin geçersizliğine karar vermesiyle işveren tarafından işçinin işe başlatılmasına izin verilmesi gerekmektedir. Eğer işverence işçinin işe başlatılmaması halinde işe başlatmama tazminatı ödenmesi gerekmektedir. Bu tazminatın şartları şu şekildedir: işçinin kesinleşen mahkeme kararının kendisine tebliğinden itibaren on işgünü içinde işe başlamak için işverene başvuruda bulunmalıdır. Süre kaçırılması halinde bu tazminata hak kazanılamaz. Yargıtay kararlarıyla işe başlatmama tazminatı miktarlarının sınırı çizilmiştir. ( Yargıtay 9. H.Dairesi 2019/2672 E. , 2019/6911 K.)

İşe başlatmama tazminatı hesabında işçinin kıdemine göre tazminat tutarı;

  • 6 ay ile 5 yıl arasında kıdemi olan işçi için 4 aylık,
  • 5 yıl ile 15 yıl arasında kıdemi olan işçi için 5 aylık,
  • 15 yıldan fazla kıdemi olan işçi için 6 aylık ücreti tutarında belirlenmekte,
  • fesih sebebine göre bu miktarlar da azami sınır 8 aya kadar da çıkmaktadır.

İşe İade Sonrası Tekrar İşten Çıkarılması

Bahsedildiği üzere işe iade davasında mahkeme feshin geçersizliğine hükmetmektedir. İşveren işçinin başvurusu üzerine bir ay içerisinde işçiyi işe başlatması gerekmektedir. İşe başlatma halinde kanımızca yeni bir iş akdi kurulmaz var olan iş akdi devam eder. Ancak işveren işe başlatma konusunda ciddi ve samimi olmalıdır. Kanunu dolanmak amacıyla işçiyi işe başlatmış gibi göstermek dürüstlük kuralına aykırı olacaktır. Peki işçinin işe iade sonrası tekrar işten çıkarılması durumunda ne olacaktır? Kanımızca burada öncelikle işten çıkarma tarihine bakılması gerekmektedir. İşveren işçiyi bir aylık süre içerisinde işe başlatıp çıkarmışsa bu durumda işverenin ciddi ve samimiyeti söz konusu olmayacak ve işçiye işe başlatmama tazminatı ve iş sözleşmesinin sona erdirilmesine dayalı diğer hakların ödenmesi gerekecektir. İşveren ciddi ve samimi olduğunu ve işçiyi işe başlattığını ayrıca bir aylık sürenin de geçirildiğini varsayarsak işçinin işe iade sonrası tekrar işten çıkarılması durumunda iş sözleşmesi yeniden kurulmamış olacağından işçinin geçersiz fesih sebebiyle işe iade davası açabileceği kanaatindeyiz.

İŞE İADE DAVASI NE KADAR SÜRER?

İşe Geri Dönüş Davası Ne Kadar Sürer veya İşe İade Davası Ne Zaman Sonuçlanır sorusu tarafımıza sıkça sorulan sorular arasındadır.  Bu sorunun cevaplanması için öncelikle yargılama süreci anlatılması gerekmektedir. Buna göre işe iade davası açılmadan önce öncelikle arabulucuya başvurulmalıdır. Arabuluculuk sürecinden sonra dava dilekçesi mahkemeye tevdi edilir. Ardından dava dilekçesi davalı tarafa tebliğ edilip cevaplarını sunması için iki haftalık süre verilir. Davalı taraf cevap dilekçesi verir ve taraflar delillerini mahkemeye ibraz ederler. Sonrasında duruşma safhası başlar bu safha tamamen mahkemenin yoğunluğuna göre uzayıp kısalabilmektedir. Ortalama süre vermek gerekirse bu safha 10-20 Ay arasında sürmektedir. Taraflar ilk derece mahkemesinin kararını üst mahkemeye taşıması halinde dosya Bölge Adliye Mahkemesi’ne gönderilmektedir. Dosyanın bölge adliye mahkemesinde incelenmesi yaklaşık olarak 6 ay almaktadır.  İşe Dönüş Davası Ne Kadar Sürer? Sorusunun cevabı ortalama iki yıl denilebilir.

İşe İade Davasında Karar Çıkmış Ne Zaman Kesinleşir

İşe iade davasında kararın kesinleşmesi bakımından önemli olan husus tarafların karara itiraz edip etmeyeceğidir. Eğer taraflar işe iade davasında verilen karara itiraz etmeme kararı alırsa bu durumda mahkemenin gerekçeli kararı taraflara tebliğ edildikten on beş gün sonra karar kesinleşmiş olacaktır. Taraflar gerekçeli kararın kendilerine tebliğinden sonra bu süre beklemek istemiyorsa kanun yolundan feragat ettiklerine dair bir dilekçe vererek bu süreci kısaltabilmektedir. Taraflar karara itiraz etmesi halinde Bölge Adliye Mahkemesi kararının beklenilmesi gerekmektedir. Bu karar kesin olarak verilmektedir. İşe iade davası temyiz edilememektedir.

İŞE İADE DAVASI KAZANDIKTAN SONRA NE YAPILIR?

İşe iade davasının kazanılmasının ardından kararın kesinleşmesi beklenilmesi gerekmektedir. Kararın kesinleşmesinin ardından işçi on gün içerisinde işverene başvuru yapması gerekmektedir. İşverene başvuru yapılmadığı takdirde işçinin işe başlatmama tazminatını alamayacağı hususu hatırlatmakta fayda görmekteyiz.

İŞE İADE DAVASI AVUKATI İŞ AVUKATI

İşe iade davası iş mahkemelerinde görülen ve muhtevası ve yargılaması karmaşık olan davalardandır. En ufak usuli eksiklik hak kaybına sebebiyet verebilmektedir. Bu sebeple iş avukatı ile görüşüp avukata sor ile tüm sorularınızı uzman iş avukatımıza sormanızı tavsiye etmekteyiz. Hukuk büromuz olarak Kocaeli işçi avukatı , Gebze işçi avukatı , İstanbul işçi avukatı , Maltepe işçi avukatı , Kartal işçi avukatı , Pendik işçi avukatı, hizmeti vermekteyiz.

İşe İade Davası Avukatlık Ücreti 2021

Avukatlık ücretinde taban olarak Türkiye Barolar Birliği tarafından yayımlanan asgari ücret tarifesi esas alınmaktadır. Taban sınır bu olmak üzere taraflar sözleşme serbestisi çerçevesinde anlaşma yapması mümkündür.

error: İÇERİK KORUMALIDIR.
Konuşma Başlat
Danışma Hattı
Merhabalar,
Uzman Avukatımız sorunuza en kısa sürede cevap verecektir.