İÇİNDEKİLER
Oturma İzni / İkamet İzni Nedir?
Yabancı kişinin Türkiye’de geçerli bir ikamet izni belgesine sahip olmaması halinde Türkiye’ye giriş yapabilmesi için bir vizeye veya vize muafiyetine sahip olması gerekmektedir. Yabancı kişi, Türkiye’ye giriş yaptıktan sonra bir yıl içerisinde 90 güne kadar ikamet izni almaksızın kalabilmektedir. Doksan günden daha uzun kalmak isteyen yabancı kişi kalış amacına uygun bir ikamet izni/ oturma izni alması gerekmektedir.
Yabancıların Türkiye’de kalışının usul ve esaslarını düzenleyen temel mevzuat kaynağı 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’dur. İlgili kanunda ikamet izin belgesi Türkiye’de kalmak üzere verilen izin belgesi olarak tanımlanmaktadır. Yetkili makamlar tarafından düzenlenen ikamet izin belgesi yabancı kişiye ülkemizde belirli bir süreliğine ve belirli bir yerde yaşama hakkı sağlamaktadır. Belirli yerde yaşamadan kasıt yabancı kişinin başvurusu esnasında ikamet edeceğini beyan ettiği konumdur. Yabancılar hukuku konusunda genel bilgi almak için tıklayabilirsiniz.
Türkiye’de Oturma İzni Nasıl Alınır?
Yabancı kişinin vize veya vize muafiyetini aşan süreden fazla Türkiye’de kalmak istemesi halinde ikamet izin belgesi alması gerektiğinden yazımızın ilk kısmında bahsedilmiştir. Yabancının Türkiye’de bulunacağı süredeki kalış amacına göre uygun belgeleri hazırlayarak yetkili makamlara başvurmak suretiyle oturma izni başvurusunun ilk adımını atmış olacaktır. Bu konuda yabancılar avukatından yardım alınarak sürecin problemsiz geçmesini tavsiye ederiz.
Başvuru ilgili kurumlara yapıldıktan sonra başvuru sahibi İl Göç İdaresi tarafından belirlenen göç idaresi randevu tarihinde başvuru yaptığı ilin il göç Müdürlüğü’nde hazır bulunması gerekmektedir. Mazeretsiz şekilde göç idaresi randevusuna gitmeyen başvuru sahibinin yapmış olduğu başvuru hiç yapılmamış sayılır. Geçerli bir mazerete sahip olan başvuru sahibi, talep edilmesi halinde mazeretini gösterir belgeleri ibraz etmesi gerekmektedir. İşte Oturma izni Nasıl Alınır sorunuzun kısa özetini ulaşabilirsiniz.
Oturma İzni Çeşitleri Nedir?
Yazımızın bir önceki başlığında kalış amacına uygun belgeleri başvuru sahibinin hazırlaması gerektiğinden bahsetmiştik. Yazımızın bu bölümünde ikamet izni çeşitlerinden bahsedilecektir.
Kısa Dönem İkamet İzni
Bu ikamet izni çeşidine başvuruda bulunabilecekler kanunda sayılmıştır. Kanunda sayılan kişiler şu şekildedir:
Bilimsel araştırma amacıyla gelecekler
Bu amaçla ikamet izni almak isteyen yabancının ülkeye girişinde ‘’Bilimsel Araştırma’’ amaçlı vize almış olması gerekmektedir
Türkiye’de taşınmaz malı bulunanlar
Yabancı kişinin Türkiye’de taşınmaz mal alıp bu malı ikamet amacıyla kullanması halinde bu ikamet iznine başvurması mümkündür.
Ticari bağlantı veya iş kuracaklar
Türkiye’de ticari bağlantı veya iş kuracak yabancıların temas kuracağı kişi veya şirketlerden davet mektubu almış olması gerekmektedir.
Hizmet içi eğitim programlarına katılacaklar
Hizmet içi eğitimi sunan kurumun program içeriği programın süresi vb. hususlarını ispatlar belge aranmaktadır
Türkiye Cumhuriyeti’nin taraf olduğu anlaşmalar ya da öğrenci değişim programları çerçevesinde eğitim veya benzeri amaçlarla gelecekler
Yabancı kişiden ilgili kurumdan alınacak belgeleri sunması beklenmektedir. Ayrıca ikamet izni süresi eğitim programının süresini aşmayacaktır.
Turizm amaçlı kalacaklar
Bu amaçla Türkiye’de kalacak olan yabancıların seyahat planlarına ilişkin bilgilerini idareye sunması beklenmektedir.
Kamu sağlığına tehdit olarak nitelendirilen hastalıklardan birini taşımamak kaydıyla tedavi görecekler
Bu amaçla Türkiye’de kalacak olan yabancıların Kamu veya Özel Hastahanelerden kabul almış olması aranmaktadır.
Adli veya idari makamların talep veya kararına bağlı olarak Türkiye’de kalması gerekenler
Bu amaçla verilecek ikamet izni süresinde talepte bulunan kurumun talebine konu süre kadar ikamet izni verilmektedir.
Aile ikamet izninden kısa dönem ikamet iznine geçenler
En az üç yıl aile ikamet izniyle Türkiye’de kalmış olanlardan onsekiz yaşını tamamlayanlar,
Türk vatandaşıyla evli olup üç yıl aile ikamet izniyle kaldıktan sonra boşanmış yabancılar,
Destekleyicinin ölümü halinde bu kişinin sayesinde aile ikamet iznine sahip olan yabancılar bu ikamet iznine başvurabilmektedir.
Türkçe öğrenme kurslarına katılacaklar
Bu ikamet izninde verilecek izin kurs süresini aşamayacaktır ve kayırlı olunacak olan Türkçe kursu Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yetki verilmiş olması gerekmektedir.
Kamu kurumları aracılığıyla Türkiye’de eğitim, araştırma, staj ve kurslara katılacaklar
Bu amaçla verilecek ikamet izninde izin süresi bir yılı geçemeyecektir.
Türkiye’de yüksek öğrenimini tamamlayanlardan mezuniyet tarihinden itibaren altı ay içinde müracaat edenler
Bu amaçla başvuru yapılması halinde mezuniyet tarihinden itibaren altı ay içerisinde başvuru yapılması gerekmektedir ve verilecek ikamet izni bir yılı geçemeyecektir.
Türkiye’de çalışmayan ancak Cumhurbaşkanınca belirlenecek kapsam ve tutarda yatırım yapacaklar ile bunların yabancı eşi, kendisinin ve eşinin ergin olmayan veya bağımlı yabancı çocuğu
Bu amaçla yapılacak ikamet izni başvurusunda en fazla beş yıllık süreyle ikamet izni verilmektedir.
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti vatandaşları
Bu amaçla yapılacak ikamet izni başvurusunda en fazla beş yıllık süreyle ikamet izni verilmektedir.
Kısa Dönem İkamet İzni Şartları
- Kısa dönem ikamet izinlerinin verilmesinde aranan şartlar şu şekildedir:
- Kalış amacını ispatlar destekleyici belgeleri ibraz etmek,
- Türkiye’ye giriş yasağı bulunmamak,
- Genel sağlık şartlarına uygun barınmaya sahip olmak,
- İstenmesi halinde adli sicil kaydını gösterebilmek,
- Kalınacak adres bilgilerini göstermek
Aile İkamet İzni
Bu ikamet izni türüne başvurabilecek kişiler Türk vatandaşlarının, Çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybeden kişilerin veya ikamet iznine sahip yabancılarla mültecilerin veya ikincil koruma statüsü sahiplerinin,
- Yabancı eşine
- Kendisinin veya yabancı eşinin ergin olmayan çocuğuna,
- Kendisinin veya eşinin bağımlı olan çocuğuna aile ikamet izni verilebilmektedir.
Öğrenci İkamet İzni
Bu ikamet izni türüne başvurabilecek kişiler şu şekildedir:
Aile ikamet izni bulunmayan ve Türkiye’de eğitim görecek olan yabancılardan Türkiye’deki bir yükseköğretim kurumunda ön lisans, lisans, yüksek lisans ya da doktora seviyesinde bir eğitim almak isteyen yabancılara öğrenci ikamet izni verilir.
Bakımı ve tüm masrafları gerçek veya tüzel kişi tarafından karşılanacak ilk ve orta dereceli bir eğitim kurumunda eğitim alacak olan yabancılara, anne – babalarının ya da yasal temsilcilerinin muvafakatiyle eğitimleri süresince 1’er yıllık sürelerle izin verilebilir ve uzatılabilir.
Bir kişinin öğrenci oturma izni sahibi olması, öğrencinin anne ve babasına ya da diğer yakınlarına, oturma izni alma konusunda herhangi bir hak sağlamaz.
Uzun Dönem İkamet İzni
Bu ikamet izni türüne başvurabilecek kişiler şu şekildedir:
Türkiye’de kesintisiz en az sekiz yıl ikamet izniyle kalmış olan ya da Bakanlığın belirlediği şartlara uyan yabancılara, Bakanlığın onayıyla valilikler tarafından süresiz ikamet izni verilebilmektedir.
Önemle belirtilmelidir ki mülteci, şartlı mülteci ve ikincil koruma statüsü sahipleri ile insani ikamet izni sahiplerine ve geçici koruma sağlananlara, uzun dönem ikamet iznine geçiş hakkı tanınmamaktadır.
İnsani İkamet İzni
Diğer ikamet izinlerinin verilmesindeki şartlara bakılmaksızın aşağıda sayılan durumların varlığında insani ikamet izni verilmektedir.
Çocuğun yüksek yararı söz konusu olduğunda
Haklarında sınır dışı etme veya Türkiye’ye giriş yasağı kararı alındığı hâlde, yabancıların Türkiye’den çıkışları yaptırılamadığında ya da Türkiye’den ayrılmaları makul veya mümkün görülmediğinde
Hakkında sınır dışı etme kararı alınamayacak kişi olma durumu,
Başvuru sahibinin ilk iltica ülkesi veya güvenli üçüncü ülkeye geri gönderilmesi işlemlerinin devamı süresince
Acil nedenlerden dolayı veya ülke menfaatlerinin korunması ile kamu düzeni ve kamu güvenliği açısından Türkiye’ye girişine ve Türkiye’de kalmasına izin verilmesi gereken yabancıların, ikamet izni verilmesine engel teşkil eden durumları sebebiyle diğer ikamet izinlerinden birini alma imkânı bulunmadığında,
Olağanüstü durumlarda göç idaresi insani ikamet izni verebilmektedir.
İnsan Ticareti Mağduru İkamet İzni
İnsan ticareti mağduru olduğu veya olabileceği yönünde kuvvetli şüphe duyulan yabancılara, yaşadıklarının etkisinden kurtulabilmeleri ve yetkililerle iş birliği yapıp yapmayacaklarına karar verebilmeleri amacıyla valiliklerce otuz gün süreli ikamet izni verilebilmektedir. Ayrıca bu ikamet izinlerinde, diğer ikamet izin belgesinin verilmesindeki şartlar aranmamaktadır.
Oturma İzni Gereken Belgeler
- İkamet İzni Başvuru Formu (Yabancı ve/veya yasal temsilcisi tarafından imzalanmalıdır.)
- Pasaport veya pasaport yerine geçen belgenin fotokopisi (Kimlik bilgileri ve fotoğrafın bulunduğu sayfa ile giriş-çıkış ve vize bilgilerini gösterir işlem gören sayfalar)
- Dört adet biometrik fotoğraf (Son 6 ay içinde çekilmiş, fonu beyaz ve biometrik olmalıdır.)
- Kalınacak sürede yeterli ve düzenli maddi imkâna sahip olunduğuna dair beyan ve belgeler
- İkamet harcı ve kart bedelinin ödendiğini gösterir belgeler/makbuzlar
- Geçerli sağlık sigortası
- Adres Kayıt Sistemine kayıtlı olduğunu gösteren belge
- Kalınacak Yeri Gösterir Belge
Oturma İzni Avukatı
Yazımızda detaylıca bahsedildiği üzere ülkemizde doksan günden fazla kalmak isteyen yabancıların geçerli bir ikamet iznine sahip olması gerekmektedir. Geçerli bir ikamet izni de ancak ve ancak sağlıklı bir başvuru süreci sonunda alınabilmektedir. Mağduriyet yaşanmaması adına oturma izni avukatı ile çalışılmasını tavsiye etmekteyiz. Yabancılar avukatından yabancılara hukuki danışmanlık verilmesini ve ardından sürecin birlikte yürütülmesini tavsiye etmekteyiz.