İNTERNETTEN FOTOĞRAF NASIL SİLİNİR?
Teknolojinin gelişmesiyle birlikte şahıslar kitlelere daha kolay ulaşır hale geldi. Bu da birden fazla sorun doğurdu. Örnek olarak kişilerin fotoğraflarının izinsiz olarak yayılması verilebilir. Buna bağlı olarak da internetten fotoğraf sildirme ihtiyacı doğdu .İnternet ile geniş kitlelerin tanışması 21 yy. içinde olmasına rağmen internet kısa bir sürede gündelik yaşantımızın bir parçası haline gelmeyi başardı. Bu süratli gelişmeler tabii ki beraberinde birçok hukuki problemi de getirdi. Suçlar ve hak ihlalleri internet aracılığıyla yapılmaya başlandı.
Bu yazımızın konusu da internet ortamında bulunan kişilerin haklarını ihlal eden, suç içeren, telif haklarını ihlal eden fotoğrafların, görsellerin(içerik) kaldırılması anlatılacaktır. Bahse konu ihlallere kayıtsız kalmayan kanun koyucu bu ihlallerin önüne geçebilmek adına 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanunu yürürlüğe koymuştur.
İÇİNDEKİLER
Tanımlar
Bu yazının daha iyi anlaşılabilmesi adına belirli tanımlamaların yapılması ve bu tanımların yazı boyunca tekrar edileceğinden dolayı da okurumuzun bu tanımlara dikkat etmesi gerekmektedir. İlk olarak bahsedilmesi gereken tanım içerik sağlayıcıdır. ‘İçerik Sağlayıcı’ en kısa tabirle fotoğrafı koyan kişidir. Fotoğrafın bulunduğu site yönetimi ise ‘Yer Sağlayıcı’ olarak adlandırılır. Eğer fotoğrafı paylaşan sitenin kendisi ise bu durumda İçerik Sağlayıcı sıfatını site yönetimi alır. Yer sağlayıcı sıfatını sitenin kayıtlarının tutulduğu hostingler alır.
Kaldırma Nasıl Yapılır
Tanımlamaları anlaşılmasının ardından yazımızın bu kısmında ise İnternetten Fotoğraf Sildirme kısmına geçiyoruz. İnternet ortamından istenmeyen görsellerin engellenmesi için iki yol bulunmaktadır. İlk yolumuz doğrudan ilgili görsel için içerik sağlayıcıya ulaşmaktır. İkinci yol ise her internet kullanıcısın daha önce duymuş olduğu erişimin engellenmesi yoludur.
Bu iki yol arasındaki farka değinmek gerekirse ilk yolda içerik sağlayıcının kabul etmesi halinde fotoğraf internet ortamından kaldırılır ikinci yolda ise ilgili görsel internet ortamından kaldırılmaz ilgili içerik için Türkiye’den erişim engeli koyulur. Yazımızın giriş kısmında da bahsedilen 5651 sayılı kanun ile bu iki imkânın kullanılması mümkün hale getirilmiştir.
Şartları Nelerdir?
Görselin siteden kaldırılmasını sağlamak amacıyla harekete geçen ilgilin sonuç alabilmesi için başvurusunun hukuki dayanağı olmalı ve bu dayanağın iyi bir şekilde gerekçelendirilmesi gerekmektedir. Kanuni dayanaktan yoksun başvuru sahibinin başvurusundan sonuç alması pek mümkün gözükmemektedir. Başvurunun kabul edilebilmesi için ilgili fotoğrafın aşağıda belirtilen durumlardan herhangi birisinin varlığı halinde görselin(içeriğin) kaldırılması prosedürüne başvurulması mümkündür.
- Kişilik haklarını ihlal ediyor olması
- Özel hayatın gizliliğini ihlal ediyor olması
- Suç olması
- Telif hakkı ihlal ediyor olması
- Genel sağlığı tehdit ediyor olması
İlgili Görselin Suç Oluşturması
Kanun suç oluşturma halinde sayma yoluna giderek bir katalog oluşturmuştur ve bu katalogdan bir suçun içerikte varlığı halinde ilgili görselin erişiminin engellenmesi mümkün olur. Engelleme yapılması için suçun sabit olması gerekmemektedir zira bu bir tedbir olarak vardır. Yeterli şüphe halinde engelleme yapılması mümkün olur.
- İntihara yönlendirme (madde 84),
- Çocukların cinsel istismarı (madde 103, birinci fıkra),
- Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma (madde 190),
- Sağlık için tehlikeli madde temini (madde 194),
- Müstehcenlik (madde 226),
- Fuhuş (madde 227),
- Kumar oynanması için yer ve imkân sağlama (madde 228), suçları. b) 25/7/1951 tarihli ve 5816 sayılı Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkında Kanunda yer alan suçlar.
Sayılan suçlardan birinin varlığı halinde erişimin engellenmesi kararı, soruşturma evresinde hâkim, kovuşturma evresinde ise mahkeme tarafından verilir. Kimi durumlarda aciliyet sebebiyle Cumhuriyet savcısı tarafından da erişimin engellenmesine karar verilebilir. Bu durumda Cumhuriyet savcısı kararını yirmidört saat içinde hâkimin onayına sunar ve hâkim, kararını en geç yirmidört saat içinde verir. Bu süre içinde kararın onaylanmaması halinde tedbir, Cumhuriyet savcısı tarafından derhal kaldırılır.
Erişim ne zaman engellenir? Engelleme kararı eline ulaşan erişim sağlayıcıları birliği 4 saat içinde kararı uygular.
Cezası Nedir? Koruma tedbiri olarak verilen erişimin engellenmesi kararının gereğini yerine getirmeyen yer veya erişim sağlayıcılarının sorumluları, fiil daha ağır cezayı gerektiren başka bir suç oluşturmadığı takdirde, beş yüz günden üç bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.
İdarî tedbir olarak verilen erişimin engellenmesi kararının yerine getirilmemesi halinde, Başkan tarafından erişim sağlayıcısına, onbin Türk Lirasından yüzbin Türk Lirasına kadar idarî para cezası verilir.
İlgili Görselin Kişilik Haklarını İhlal Etmesi Hali
Kişilik haklarının ihlali varsa gerçek ve tüzel kişiler ile kurum ve kuruluşlar, içerik sağlayıcısına, buna ulaşamaması hâlinde yer sağlayıcısına başvurarak uyarı yöntemi ile içeriğin yayından çıkarılmasını isteyebilir ve ihlale ilişkin talepler yer sağlayıcısı tarafından en geç 24 saat içinde cevaplandırılır. Kişilik hakkının ihlal edildiğini düşünen kimse doğrudan sulh ceza hâkimine başvurarak içeriğe erişimin engellenmesini de isteyebilir. Hâkim, yalnızca kişilik hakkının ihlalinin gerçekleştiği yayın, kısım, bölüm ile ilgili olarak (URL, vb. şeklinde) içeriğe erişimin engellenmesi yöntemiyle verir. Zorunlu olmadıkça internet sitesinde yapılan yayının tümüne yönelik erişimin engellenmesine karar verilemez. Ancak, hâkim URL adresi belirtilerek içeriğe erişimin engellenmesi yöntemiyle ihlalin engellenemeyeceğine kanaat getirmesi hâlinde adresin tümünün engellenmesine karar verebilir.
Bu konu bakımından önemli nokta başvurunun kanuni zemine dayalı olarak gerekçelendirilmiş bir şekilde yapılmış olmasıdır.
Ne kadar sürede engelleme yapılır? Hakim 24 saat içinde karar vermek zorundadır. Hakim kararını içerik sağlayıcıları birliğine gönderir. Birliğe kararın ulaşmasından itibaren 4 saat içinde engelleme yapılır.
Cezası nedir? Sulh ceza hâkiminin kararını bu uygun olarak ve süresinde yerine getirmeyen sorumlu kişi, beş yüz günden üç bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır
İlgili Görselin Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Ediyor Olması
Böyle bir ihlalin varlığında yapılacak başvuru daha farklıdır zira buradaki ihlal kişilerin özel hayatına dokunmaktadır. Belirtilmelidir ki yukarıda sayılan prosedürün işletilmesi de mümkündür buna ek olarak acil bir durum addedilen bu durum için ek bir imkân daha bulunmaktadır.
Özel hayatın ihlali durumunda ilgili kimse doğrudan Bilgi Teknolojileri İletişimi Kurumuna doğrudan başvurarak içeriğe erişimin engellenmesi tedbirinin uygulanmasını isteyebilir. Yapılan başvuruyu kurum başkanı değerlendirir. Engelleme şartlarına haiz bir başvurunun varlığı halinde kararını İçerik Sağlayıcıları Birliğine gönderir ve 4 saat içinde engelleme yapılır.
Yapılan engellemenin akabinde bu kararın hâkim onayından geçmesi gerekmektedir. Engelleme kararı 24 saat içinde hâkimin önüne gelir, kararı uygun bulursa engellemeye devam edilir uygun bulmazsa engelleme kaldırılır. Hâkim 48 saat içinde kararını verir.
İlgili Görselin Telif Hakkını İhlal Ediyor Olması
İnternet sitesinde bulunan içerik veya görsel telif hakkını ihlal etmesi de pekâlâ mümkündür. Bu ihlalin giderimi için başvurulması gereken yol daha önceki kısımlarda anlatılanlardan daha farklılaşmaktadır. Böyle bir ihlalin varlığında hakkı ihlal edilen gerçek veya tüzel kişi öncelikle bilgi içerik sağlayıcısına başvurarak üç gün içinde ihlâlin durdurulmasını ister. İhlâlin devamı halinde bu defa, Cumhuriyet savcısına yapılan başvuru üzerine, üç gün içinde servis sağlayıcıdan ihlâle devam eden bilgi içerik sağlayıcısına verilen hizmetin durdurulması istenir.
Tazminat Alınabilir mi?
İçerik sağlayıcıların sorumluluğunu irdelediğimizde iki farklı durum vardır. İlk olarak eğer içerik sağlayıcı kendisine ait bir içerik söz konusuysa bu durumda ilgili içerikten dolayı sorumludur. İkinci durumda ise eğer içerik sağlayıcı başkasına ait bağlantı sağlıyorsa bundan sorumlu değildir fakat sağladığı bağlantıyı benimsediği sonucuna ulaşabiliniyorsa bu durumda bu bağlantıdan da sorumlu olduğu kabul edilir.
Yer sağlayıcıların ise bir sorumluluğu bulunduğundan bahsedilemez fakat yer sağlayıcı, yer sağladığı hukuka aykırı içeriği haberdar edilmesi hâlinde yayından çıkarmakla yükümlüdür. İçerik kişilerin özel hayatını ihlal ediyorsa veya bir hak ihlali oluşturuyorsa bu durumda zararın giderilmesi meselesi gündeme gelir ve ilgililer maddi-manevi tazminat davası açması mümkün olur. Yukarıda belirtilenlerden de anlaşılacağı üzere kanuni yükümlülüklerini yerine getirmeyen yer sağlayıcıdan ve içerik sağlayıcıdan zararın tazmin edilmesi mümkündür. Bir suç işlenmesi durumu da varsa bu durumda cezai sorumluluk oluşur ve ilgililerin ceza alması da mümkündür.
Yazımızı okuduğunuz için siz değerli okurumuza teşekkür ederiz. İçeriğin engellenmesi prosedürünü kullanmak ve sağlıklı sonuç alabilmek için kişilerin kanuni dayanağı olan gerekçeli bir başvuruya sahip olması gerekmektedir. Bundan dolayı da bu alanda tecrübe sahibi Bilişim Avukatlarına danışmanızı tavsiye etmekteyiz.
Çok faydalı bir bilgilendirme olmuş.
Emeğinize sağlık, teşekkürler.
Merhabalar Avukat Bey,
2 ay önce ayrıldığım eski sevgilim fotoğraflarımızı Instagram hesabından hala kaldırmamış. Bu durum benim kısmetimi kapatıyor. Bu konuda dava açabilir miyiz? Açarsak tazminat kazanma ihtimalimiz olur mu?
Değerli vaktiniz için teşekkür eder iyi çalışmalar dilerim.
Mümtaz Akkaya
Mümtaz bey merhabalar,
İlgili fotoğraflar kişilik hakklarınıza saldırı niteliğine haiz ise tazminat davası açma imkanına sahipsiniz.
Merhaba, önceki çalıştığım kurumda Instagram ve YouTube üzerinde kurum için çekmiş olduğumuz ve içerisinde yer aldığım videolar bulunuyor. Kurumdan ayrıldım ve bunların kaldırılmasını istiyorum. Ne yapabiliriz?